Tìm hiểu về Chăm sóc giảm nhẹ và Chăm sóc toàn diện tại Việt Nam

Chăm sóc giảm nhẹ, còn được gọi là Chăm sóc toàn diện, Hospice có lẽ là một trong những thuật ngữ bị hiểu lầm nhiều nhất trong ngành chăm sóc sức khỏe. Nhiều người tin rằng thuật ngữ này đồng nghĩa với chăm sóc cuối đời và ám chỉ việc chăm sóc vào cuối đời. Nhưng chăm sóc giảm nhẹ khác với chăm sóc cuối đời và khi được sử dụng hợp lý, chăm sóc giảm nhẹ có thể mang lại hy vọng, khả năng kiểm soát và cơ hội cải thiện chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân bị bệnh nặng và người chăm sóc họ.

Trong bài viết này, iguide sẽ tóm tắt các đặc điểm chính của chăm sóc giảm nhẹ, mô tả sự khác biệt giữa chăm sóc giảm nhẹ với chăm sóc cuối đời và làm rõ một số quan niệm sai lầm khiến mọi người không cân nhắc đến chăm sóc giảm nhẹ cho bản thân hoặc người thân của họ.

1. Chăm sóc giảm nhẹ là gì và người thân của tôi có thể được hưởng lợi như thế nào?

Đối với những người mắc bệnh nghiêm trọng, và đối với gia đình và bạn bè chăm sóc họ, chăm sóc giảm nhẹ cung cấp phương pháp điều trị y tế và liên quan để họ có thể sống hạnh phúc và trọn vẹn nhất có thể. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe xem xét các giá trị, mục tiêu và mong muốn của bệnh nhân khi cân nhắc cách kiểm soát bệnh tật và giảm đau, lo lắng, sợ hãi và các triệu chứng khác. Kế hoạch và mong muốn của bệnh nhân được chia sẻ với gia đình và bạn bè chăm sóc họ, và họ được hỗ trợ để giảm bớt gánh nặng.

Quan trọng nhất, phương pháp tiếp cận chăm sóc lấy bệnh nhân/gia đình làm trung tâm này phù hợp với bệnh nhân ở mọi lứa tuổi và ở mọi giai đoạn của bệnh nghiêm trọng hoặc mãn tính. Ví dụ, bệnh nhân ung thư có thể được điều trị chữa khỏi cũng như điều trị cơn đau dai dẳng và mất cảm giác ngon miệng; bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer có thể được điều trị chứng lo âu và mất ngủ. Bệnh nhân có thể được chăm sóc tại bệnh viện, cơ sở chăm sóc dài hạn, tại nhà hoặc tại phòng khám ngoại trú.

Lần đầu tiên được sử dụng vào thế kỷ 15, thuật ngữ chăm sóc giảm nhẹ ngày nay có nghĩa là làm giảm hoặc làm dịu mà không chữa khỏi. Mặc dù chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc tại nhà từng là đồng nghĩa, nhưng hiện nay chúng có thể được coi là hai phương pháp tiếp cận có liên quan, được sử dụng như một cách để ứng phó với bệnh nghiêm trọng, tùy thuộc vào tình trạng và mong muốn của bệnh nhân. Chúng có chung triết lý điều trị và bệnh nhân đang được chăm sóc giảm nhẹ có thể chuyển sang chăm sóc tại nhà vào cuối đời.

Tiến xa hơn nữa, Dự án Đồng thuận Quốc gia về Chăm sóc Giảm nhẹ mô tả khái niệm này như sau: “Chăm sóc giảm nhẹ vừa là triết lý chăm sóc vừa là hệ thống có cấu trúc, có tổ chức được sử dụng để cung cấp dịch vụ chăm sóc. Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ là ngăn ngừa và giảm bớt đau khổ, đồng thời hỗ trợ chất lượng cuộc sống tốt nhất có thể cho bệnh nhân và gia đình của họ, bất kể giai đoạn bệnh tật của họ và nhu cầu của họ đối với các liệu pháp khác. Chăm sóc giảm nhẹ mở rộng mô hình bệnh tật truyền thống của điều trị y tế để bao gồm các mục tiêu cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và gia đình của họ, hỗ trợ họ trong việc ra quyết định và tạo cơ hội cho sự phát triển cá nhân. Chăm sóc giảm nhẹ có thể được cung cấp cùng với các phương pháp điều trị duy trì sự sống hoặc là trọng tâm chính của việc chăm sóc.”

“Hệ thống có cấu trúc, có tổ chức” này là gì và tại sao nó lại trở nên phổ biến trong chăm sóc sức khỏe ngày nay? Trước hết, chăm sóc giảm nhẹ là một phương pháp tiếp cận hợp tác sử dụng một nhóm liên ngành (IDT). Ngoài bệnh nhân và gia đình, nhóm được đào tạo đặc biệt này có thể bao gồm: bác sĩ, y tá đã đăng ký, nhân viên xã hội, giáo sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, dược sĩ, chuyên gia sức khỏe tâm thần được cấp phép, nhà trị liệu vật lý và nghề nghiệp, nhà trị liệu âm nhạc, nhà trị liệu xoa bóp và những người khác.

2. Chăm sóc giảm nhẹ thường được sử dụng cho các tình trạng sức khỏe sau:

• Bệnh ung thư
• Suy tim sung huyết (CHF)
• Suy thận
• Suy gan
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc các bệnh phổi khác
• HIV/AIDS
• Chấn thương tủy sống
• Các bệnh về não như đột quỵ, ALS hoặc Parkinson
• Bệnh đa xơ cứng (MS)
• Bệnh Alzheimer và các chứng mất trí khác

Khi bệnh nhân chọn bắt đầu chăm sóc giảm nhẹ, họ sẽ được đánh giá chính thức về tình trạng sức khỏe của mình ngay từ đầu quá trình chăm sóc. Các triệu chứng thường được điều trị nhất bao gồm:

• Cảm giác đau đớn hoặc khó chịu
• Hụt hơi
• Mệt
• Sự lo lắng
• Trầm cảm
• Không có cảm giác thèm ăn
• Nôn mửa
• Táo bón
• Thích nghi với cuộc sống khi được chẩn đoán mắc tình trạng sức khỏe nghiêm trọng
• Vấn đề về giấc ngủ

Sẽ có các cuộc thảo luận về nhu cầu về Chỉ thị trước và các lựa chọn để từ chối hoặc rút các phương pháp điều trị kéo dài sự sống (POLST). (Xem phần Ra quyết định cuối đời: Những giấy tờ quan trọng của bạn là gì?))

Phương pháp tiếp cận giảm nhẹ không chỉ tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng khó khăn của bệnh tật mà còn giúp bệnh nhân hiểu được lợi ích chung và/hoặc tác dụng phụ của các phương pháp điều trị có thể, và giúp giảm bớt căng thẳng về mặt cảm xúc, thể chất và tài chính của một người đang phải đối mặt với căn bệnh nghiêm trọng, có khả năng đe dọa tính mạng. Đảm bảo phẩm giá của bệnh nhân, phối hợp chăm sóc và chia sẻ việc ra quyết định là những yếu tố quan trọng.

3. Chăm sóc giảm nhẹ có nhiều khả năng được khuyến nghị khi:

• Bệnh nhân thường xuyên đến phòng cấp cứu
• Trong vòng một năm, bệnh nhân đã phải nhập viện nhiều lần với các triệu chứng tương tự.
• Tác dụng phụ nghiêm trọng từ các phương pháp điều trị như hóa trị
• Vấn đề ăn uống do bệnh tật nghiêm trọng

Đây là một cách tiếp cận chăm sóc sức khỏe hoàn toàn khác so với cách chăm sóc rời rạc mà chúng ta đôi khi thấy trong hoạt động y tế thông thường, nơi bác sĩ và chuyên gia không phải lúc nào cũng phối hợp điều trị tốt, và nơi mà hạn chế về thời gian và ngân sách không cho phép xem xét sâu sắc các vấn đề của bệnh nhân.

Các bác sĩ được đào tạo để tập trung vào việc giải quyết vấn đề(các vấn đề) và tính phí cụ thể cho các dịch vụ cụ thể, và họ không nhất thiết phải mang lại sự thoải mái cho bệnh nhân hoặc điều trị toàn bộ con người của bệnh nhân, bao gồm cả các vấn đề về cảm xúc của họ. Ngoài ra, không giống như chương trình chăm sóc giảm nhẹ, các hoạt động chăm sóc sức khỏe thường không công nhận các thành viên gia đình là một phần của nhóm điều trị, mặc dù tất nhiên, những thành viên gia đình này bị ảnh hưởng rất nhiều bởi căn bệnh mãn tính hoặc nghiêm trọng của bệnh nhân và thường cung cấp rất nhiều dịch vụ chăm sóc.

4. Lịch sử

Triết lý chăm sóc giảm nhẹ tại Hoa Kỳ đã phát triển theo thời gian. Nó bắt nguồn từ phong trào chăm sóc giảm nhẹ, trong đó một cách tiếp cận lấy bệnh nhân làm trung tâm được cung cấp khi bệnh nhân không còn khả năng sống sót, và khi không còn khả năng chữa khỏi bệnh nữa và thay vào đó, sự thoải mái, bình yên, giảm đau và phẩm giá trở thành mục tiêu chính của việc chăm sóc.

Mặc dù chăm sóc giảm nhẹ là một hoạt động tự nhiên ở nhiều nền văn hóa trên thế giới, nhưng những tiến bộ trong công nghệ điều trị duy trì sự sống đã dẫn đến một con đường tập trung nhiều hơn vào việc chữa bệnh ở Hoa Kỳ. Các biện pháp kéo dài sự sống như sử dụng máy tạo nhịp tim sớm trong quá trình mắc bệnh hoặc sử dụng ống nuôi ăn hoặc máy thở khi bệnh tiến triển, thường được coi là một phần của kế hoạch chăm sóc. Bệnh nhân và người chăm sóc có thể thách thức những giả định này và chọn một kế hoạch chăm sóc nhận ra và hành động theo sở thích của họ.

Chăm sóc giảm nhẹ đã trở thành một chuyên khoa y khoa được công nhận tại Hoa Kỳ vào năm 2006. Cũng như các chuyên khoa y khoa khác, bác sĩ có thể được cấp chứng chỉ hành nghề về chăm sóc giảm nhẹ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác cũng có thể được đào tạo và cấp chứng chỉ. Khoảng 80% các bệnh viện lớn tại Hoa Kỳ hiện cung cấp các chương trình chăm sóc giảm nhẹ. Triết lý của chăm sóc giảm nhẹ là cung cấp sự hỗ trợ, an ủi, bình yên và phẩm giá ở bất kỳ giai đoạn nào—bao gồm cả chẩn đoán sớm—của một căn bệnh mãn tính hoặc nghiêm trọng có thể hoặc không đe dọa đến tính mạng.

Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe thực hành chăm sóc giảm nhẹ cam kết giao tiếp, đồng cảm, chăm sóc cho "toàn bộ" con người và bao gồm những người thân yêu của họ trong nhóm chăm sóc sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích của chăm sóc giảm nhẹ:

• Chất lượng cuộc sống tốt hơn cho bệnh nhân và người chăm sóc
• Giúp bệnh nhân vượt qua những phương pháp điều trị y tế khó khăn
• Giảm nhập viện và tái nhập viện
• Trong một số trường hợp, bệnh nhân hồi phục nhanh hơn và có tỷ lệ sống sót cao hơn.

Điều này có thể hiểu được, ví dụ, vì bệnh nhân phục hồi tốt hơn khi cơn đau của họ được kiểm soát tốt và phần lớn được giảm bớt. Nhưng không phải tất cả bệnh nhân đều được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ. Nhân viên bệnh viện có thể không được đào tạo phù hợp. Một bác sĩ có thể cảm thấy rằng dịch vụ này sẽ không hữu ích trong một trường hợp cụ thể. Hoặc, vì mất nhiều thời gian hơn so với dịch vụ chăm sóc y tế thông thường, các cơ sở có thể lo ngại về việc hoàn trả.

5. Thanh toán cho dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ và cuối đời

Hầu hết bảo hiểm sẽ chi trả cho các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ giống như các thủ thuật chăm sóc sức khỏe và thuốc men khác, mặc dù bệnh nhân có thể phải trả thêm phí đồng thanh toán.

Nếu bạn là người nước ngoài có nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế khi đi du lịch tại Việt Nam, quyền lợi y tế của bạn sẽ được hỗ trợ như công dân Việt Nam. Để đảm bảo quyền lợi y tế của bạn được đảm bảo tốt nhất, bạn nên đi cùng phiên dịch để trao đổi và tiếp nhận thông tin một cách đầy đủ và hiệu quả.

© Bản quyền bài viết thuộc về nhóm tác giả iguide.ai hoặc trích dẫn theo yêu cầu.

Bài viết của iguide.ai Chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hoặc điều trị.